Gastroskopia to potoczna nazwa badania diagnostycznego fachowo w medycynie określanego jako panendoskopia lub gastrofiberoskopia (GFS). Dzięki gastroskopii można wykryć między innymi chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, celiakię chorobę refluksową, a także nowotwory łagodne oraz złośliwe. Kiedy warto zapisać się na gastroskopię? Jak wygląda przebieg badania? Zachęcamy do przeczytania artykułu.

Gastroskopia – krótka historia

Po raz pierwszy przeprowadzono gastroskopię żołądka w XIX wieku we Fryburgu. Badanie to wykonał niemiecki lekarz i naukowiec A. Kussmaul przy pomocy sztywnej, metalowej rury. W Polsce natomiast po raz pierwszy metodę tę zastosował chirurg Jan Mikulicz-Radecki w 1881 roku. Ponadto, wraz z wytwórcą narzędzi chirurgicznych J. Leiterem udoskonalił on nieco sprzęt wykorzystywany do wykonywania badania, montując na jego końcu żarówkę. W 1957 roku wprowadzono w pełni giętki endoskop, który pozwalał na wykonanie badania bezpiecznego, a także nieco bardziej przyjemnego dla pacjenta.

Obecnie przede wszystkim korzysta się z tak zwanych wideoendoskopów, które zostały wynalezione w 1983 roku. Urządzenia te zostały wyposażone w mikrokamerę, przekazującą obraz z wnętrza ciała na monitor. Co ciekawe, podczas gastroskopii przy użyciu różnych, dodatkowych narzędzi jest możliwe pobranie materiału do badania histopatologicznego.

Gastroskopia – przebieg

Zabieg rozpoczyna się od znieczulenia gardła przy pomocy lidokainy w aerozolu. Produkt rozpylany jest w jamie ustnej. Choć samo badanie nie należy do bolesnych, z pewnością jest mało komfortowe dla pacjentów. Osoba, która zgłasza się na gastroskopię, musi położyć się na lewym boku, a na szczęki założyć specjalny ustnik. Tuż po podaniu znieczulenia lekarz wprowadza do przełyku rurkę endoskopową, następnie pacjent musi według wskazówek lekarza, przełykać jej końcówkę. Ten moment badania bywa zwykle najbardziej nieprzyjemny, natomiast warto opanować odruch wymiotny i słuchać poleceń lekarza. Dobrze jest również skupić się na regularnym, powolnym oddechu.

Dalszy przebieg badania zależy w dużej mierze od celu gastroskopii. Lekarz najczęściej ocenia żołądek i przełyk, sprawdza, czy nie ma gdzieś w obrębie tych miejsc nieprawidłowych tworów, między innymi guzków, zwężeń, żylaków. Ponadto, ocenia również wygląd błony śluzowej, sprawdza, czy nie doszło do zmian zapalnych, owrzodzeń, czy nalotów. W razie konieczności lekarz pobiera również materiał do badania histopatologicznego.

Jak się przygotować do zabiegu?

Nie da się ukryć, że do badania należy się odpowiednio przygotować. Najważniejsze jest, aby mniej więcej od 6 do 8 godzin przed planowanym zabiegiem nic nie jeść, a 4 godziny przed nie pić również żadnych płynów. Co więcej, kilka godzin przed zabiegiem nie należy też żuć gumy, ani palić papierosów. Podczas badania może dojść do podrażnienia gardła lub przełyku, dlatego mniej więcej dwie godziny po wykonaniu gastroskopii nie należy spożywać jeszcze posiłków. Każdorazowo przed gastroskopią należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, głównie tych doustnych, które obniżają krzepliwość krwi.

Wskazania do gastroskopii

Na badanie powinny udać się te osoby, które zmagają się z nawracającymi lub długo utrzymującymi się objawami, takimi jak między innymi:

• zgaga,
• ból brzucha,
• nudności, wymioty,
• problemy z przełykaniem
• zaburzenia łaknienia,
• nieprzyjemne uczucie pełności w brzuchu.

Gastroskopia to badanie, dzięki któremu można wykryć różnorodne schorzenia żołądka, poznać przyczynę niestrawności, zgagi, przedłużających się bólów brzucha lub żołądka. Badanie niestety nie należy do najprzyjemniejszych, natomiast nie jest ono bolesne. Warto dostosować się do poleceń lekarza, starać się nieco uspokoić i w sposób regularny i głęboki oddychać.